1 triệu ha lúa theo quy chuẩn “xanh”, giảm phát thải

Đề án sản xuất bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao, giảm phát thải khí nhà kính tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã được Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn xây dựng để tổ chức triển khai.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, quy chuẩn cho sản xuất lúa gạo chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh hướng vào các yếu tố cụ thể như: Sử dụng giống lúa xác nhận cho chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong nước và thế giới; áp dụng quy trình canh tác bền vững, giảm phát thải khí nhà kính. Với hệ thống canh tác này, sản xuất lúa sẽ tiết kiệm tài nguyên, ít gây ô nhiễm môi trường và giảm phát thải.

Ngoài ra, vùng lúa chất lượng cao sẽ được tổ chức lại sản xuất theo hướng đẩy mạnh hợp tác, cơ giới hóa, liên kết để giảm chi phí sản xuất, gia tăng giá trị từ các khâu liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm.

Ở những vùng chuyên canh lúa chất lượng cao sẽ tạo ra những giá trị tăng thêm do góp phần giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm nguồn tài nguyên, tái sử dụng phụ phẩm từ trồng lúa theo mô hình kinh tế tuần hoàn, xây dựng thương hiệu gạo.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cho rằng, nông nghiệp xanh, giảm phát thải tại ĐBSCL được xem là định hướng quan trọng, hướng đến bền vững. Trong đó, tuần hoàn nông nghiệp cần được ưu tiên. Ông đánh giá cao giải pháp tăng cường tái chế, tái sử dụng phụ phẩm trong nông nghiệ. Nếu xử lý tốt các phụ phẩm từ lúa gạo, thủy hải sản, trái cây tại ĐBSCL thì đó sẽ là tài nguyên khổng lồ, ông Nam khẳng định.

Chuyên gia cao cấp về kinh tế nông nghiệp của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, ông Li Guo mong muốn nông nghiệp vùng ĐBSCL không chỉ là thế mạnh của Việt Nam mà còn được nhận diện trên toàn thế giới. Ông ủng hộ việc xây dựng đề án phát triển 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp ở ĐBSCL. Ông Li Guo cam kết sẽ đồng hành, hỗ trợ các tỉnh ĐBSCL thực hiện mục tiêu giảm phát thải trong nông nghiệp.

13 tỉnh cam kết giảm phát thải

Trong khuôn khổ Diễn đàn Mekong Startup lần thứ I, vừa qua, đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường và lãnh đạo 13 tỉnh ĐBSCL đã ký cam kết giảm phát thải trong nông nghiệp.

Theo đó, 13 tỉnh thành vùng ĐBSCL gồm: TP Cần Thơ, các tỉnh: Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh, Hậu Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu và Cà Mau cam kết từ năm 2023, chuyển dịch mạnh mẽ hoạt động trồng trọt và chăn nuôi tại khu vực ĐBSCL theo hướng khuyến khích ứng dụng công nghệ sạch, công nghệ thu giữ, sử dụng khí mê tan và tạo mọi thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, cộng đồng, tổ chức trong và ngoài nước tham gia giảm phát thải khí mê tan.

 Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường và lãnh đạo 13 tỉnh ĐBSCL ký cam kết giảm phát thải trong lĩnh vực nông nghiệp tại khu vực ĐBSCL (Ảnh: Trường Tiến)

Từ năm 2024, chấm dứt việc đốt phế, phụ phẩm nông nghiệp thông qua việc cải tiến, áp dụng trên diện rộng quy trình công nghệ. Đến năm 2025, cam kết đạt chỉ tiêu giảm tổng lượng phát thải khí mê tan trong trồng trọt và chăn nuôi. Mục tiêu, đến năm 2030, giảm ít nhất 30% tổng lượng phát thải khí mê tan trong hoạt động trồng trọt, chăn nuôi ở Đồng bằng sông Cửu Long (so với mức năm 2020).

Vận hành Liên minh sáng kiến giảm phát thải

UBND tỉnh Đồng Tháp; các Hiệp hội ngành hàng trọng điểm cũng vừa cam kết tăng cường hợp tác công - tư, phối hợp nguồn lực, đẩy mạnh các nỗ lực, nhất là đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo để xây dựng Đồng Tháp thành "Trung tâm giải pháp giảm phát thải của khu vực từ năm 2023".

Theo đó, các bên cam kết phối hợp đẩy mạnh các hoạt động nâng cao nhận thức cho cơ quan quản lý Nhà nước, người dân, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp và khuyến khích hình thành các hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo gắn với các nhiệm vụ, mục tiêu, xu hướng giải pháp liên quan tới "nông nghiệp phát thải thấp".

Cụ thể, khởi động thí điểm ít nhất một mô hình giải pháp sáng tạo về "giảm phát thải/tạo phát thải thấp" trên một lĩnh vực nông nghiệp trọng điểm của tỉnh (trái cây, lúa gạo, thủy sản) và đánh giá thí điểm vào năm 2024 để có căn cứ nhân rộng các mô hình.

Giai đoạn 2023-2025, xây dựng và vận hành Liên minh sáng kiến giảm phát thải tỉnh Đồng Tháp nhằm thúc đẩy hiệu quả nỗ lực của tất cả bên liên quan; góp phần hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo gắn với chủ đề, mục tiêu giảm phát thải nông nghiệp cho tỉnh, cho khu vực.